حس‌ آمیزی در مثنوی

Authors

Abstract:

حس‌‌آمیزی به عنوان یکی از اسالیب هنری در ادبیّات فارسی سابقۀ کاربرد طولانی دارد. در این پژوهش به بررسی حس‌‌آمیزی در مثنوی مولانا پرداخته می‌‌شود. ابتدا گونه‌‌های حس‌‌آمیزی از نظر ساختار دستوری و نحوۀ ترکیب حواس مشخص و سپس انواع حس‌‌آمیزی در مثنوی بر اساس ترکیب حواس (که به صورت جایگزینی دو حس از حواس پنج‌‌گانه ظاهری یا ترکیب یک امر انتزاعی با ویژگی یکی از حواس ظاهری است) بررسی می‌‌شود. مولانا از حس‌‌آمیزی برای تصویرآفرینی، انتقال معنی و تأثیر بر مخاطب، بهره جسته و این شگرد هنری، زیبایی کلامش را دوچندان نموده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حس آمیزی در نهج‌البلاغه

آرایه حس آمیزی که در حوزه علم بیان جای می­گیرد، در نتیجه آمیختگی یکی از حواس با امور وابسته به حس دیگر حاصل شده و به متکلم کمک می­کند تا از رهگذر خیال، با آفرینش ترکیبات جدید لغوی، باعث توسعه زبانی شده و با قابلیت محسوس ساختن معنا زمینه درک بهتر مخاطب را فراهم سازد. این جستار پس از بیان مفهوم آرایه حس آمیزی و نگاهی گذرا بر تاریخچه آن، با تکیه بر شیوه توصیفی تحلیلی، ابتدا تمام نمونه­های  م...

full text

جایگاه پارادوکس و حس آمیزی و انواع آنها در مثنوی مولانا

مقاله حاضر به بررسی پارادوکس و حس آمیزی به عنوان دو شیوه از شیوه های آشنایی زدایی و دو اسلوب از اسلوب های بیان هنری، به ویژه در ساحت زبان عارفانة مولانا در مثنوی پرداخته است. باید به این نکتة مهم توجه داشت که خاستگاه این دو صورت از صورخیال که در ادب عرفانی مورد استفاده واقع می شوند، به یکی از اصول اساسی تفکر در کلام اشعری بازمی گردد. یعنی همان انکار علیت و اعتقاد به سلطة مطلق ارادة خداوند بر عل...

full text

بررسی حس آمیزی در اشعار نصرالله مردانی

حس آمیزی از شگرد های بلاغی و هنری  بیان سخن زیبا و دلنشین است. این صنعت که گاه در حوزة دستگاه بلاغی و گاه در حوزة مسایل زبانی و دستوری قرار می گیرد، یکی از عوامل مهم زیبایی، آشنایی زدایی و توجه­برانگیزی در شعر به محسوب می­شود. نصرالله مردانی از برجسته ترین شاعران انقلاب در دورة معاصر است. در این پژوهش که با هدف شناخت و تبیین هر چه بهتر ویژگی های شعر معاصر فارسی صورت پذیرفته، با فرض بر این­که حس...

full text

شنیدن رنگی (مطالعه پیرامون حس آمیزی و فرایند ترکیب حواس)

حس‌آمیزی، نوعی پدیدة عصب‌شناختی است که در آن، محرک دریافت شده از طریق یکی از حواس، به طور خودکار، ادراک در حسی دیگر را فعال می‌سازد. نام متداول برای حس‌آمیزی صدا به تصویر، شنیدنِ رنگی است، که به معنای فعال‌سازی رنگ، شکل، و حرکت توسط صدا می‌باشد. هدف از این پژوهش، بازشناسی نقش صدا در آفرینش تجربیات حس‌آمیزانه (البته در افراد عادی و نه به معنای عصب‌شناختی آن) و پاسخ به این پرسش است که صدا چگونه می...

full text

زیباشناختی تمثیل در مثنوی مولانا با گرایش حس نوستالژی

نوستالژی یا حس دلتنگی گذشته، حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد ظاهر و تبدیل به یک اندیشه می‌شود. در عرصه ادبیات، این حالت برای شاعر یا نویسنده‌ای رخ می‌دهد که پیرو انگیزش‌های فردی یا اوضاع اجتماعی ـ سیاسی پیرامون خود، به نوعی به احساس دلزدگی از زمان حاضر دچار می‌شود. در حیطه ادبیات عرفانی باید گفت که عرفان تماما نوستالژی است؛ آن حس عجیبی که در بسیاری از متون مخصوصا در آثار مولانا با ا...

full text

نماد رنگ و حس آمیزی آن در تصویرسازی های اخوان ثالث

یکی از زمینه‎هایی که در آثار ادبی به ویژه شعر از ارزش پایگاهی شایسته برخوردار است و آفرینش‎های ادبی بر پایه‎ی آن پدید می آیند حس آمیزی و تخیل با رنگ در تصاویر شعری است «رنگ»، به عنوان برجسته‎ترین عنصر در حوزه محسوسات، از دیرباز تا کنون مورد توجَه انسان بوده و همواره روح و روان آدمی را مسحور قدرت خود کرده است. و یکی از عناصری است که کارکرد بسیار برجسته و در همه زمان‎ها و نزد همه‎ی ملت‎ها جایگاهی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 12

pages  39- 66

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023